Karahan, Merkez Bankası Yönetim Merkezi’nde bu yılın birinci Enflasyon Raporu’nun tanıtımı emeliyle düzenlenen bilgilendirme toplantısında Lider Yardımcıları Hatice Karahan ve Osman Cevdet Akçay ile birlikte basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
Verilere bakıldığında, iç talepte dengelenmenin devam ettiğinin görüldüğünü aktaran Fatih Karahan, “Önümüzdeki periyotta kritik olan, finansal şartların siyaset faizinin mevcut düzeyini yansıtması. Bu yüzden likidite idaresi epeyce değer kazanıyor. Bunu hakikat yaptığımızda finansal şartlar, bilhassa mevduat faizleri, siyaset faizlerinin düzeyini ve para siyaseti duruşumuzu sağlıklı biçimde yansıtacak ve dezenflasyona yardımcı olacaktır.” diye konuştu.
Karahan, şu anda beklentilerde kısmi güzelleşme olduğuna dikkati çekerek hizmet fiyatlarının belirlenmesinde kiraların değerli rol oynadığını söyledi. Burada şimdi istedikleri düzelmeyi göremediklerinin altını çizen Karahan, “Öncü data olarak konut fiyatları değerli bir gösterge. Konut fiyatlarında kısmi de olsa toparlanma başladı, bunun kiraya yansıması çeşitli sebeplerden ötürü vakit alacak. Yılın ikinci yarısından itibaren hizmet fiyatlarındaki toparlanmanın da dezenflasyona güçlü biçimde dayanak vereceğini öngörüyoruz.” sözlerini kullandı.
“Şu anda bizi endişelendirecek bir bozulma görmüyoruz”
Döviz rezervi maksatları bulunmadığını bildiren Karahan, “Piyasa koşulları elverdiği sürece bir ölçü daha rezerv biriktirmemiz gerekiyor. Kasım ve aralık aylarında önemli halde yurt dışından giriş oldu. O periyot biz rezerv biriktirmiş olmasak kurda aşağı istikametli bir hareket olasıydı. Ancak dezenflasyon maksadını gözeterek bir taraftan rezerv biriktirmemiz gerektiği için bu yola başvurduk. Rezerv daha makul düzeylere gelene kadar bu formda devam edecek. Enflasyonun mayısta yüzde 73 ile tepe yapacağını, daha sonra yıl sonunda yüzde 36’ya ineceğini öngörüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Karahan, önlerindeki bir numaralı riskin, beklentilerinin bir ölçü üzerinde gerçekleşen taban fiyat artışı olduğunu aktararak, bu gerçekleşmenin tekrar de beklenen aralığın içinde lakin üst puana yakın olduğunu belirtti.
Bunun tek başına enflasyon patikasını rayından çıkaracak boyutta bir gelişme olmadığına işaret eden Karahan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ocak enflasyonu yüksek geldi fakat kasımdaki tahminimizle dengeli. Yalnızca hizmet-mal kompozisyonunda farklılık var. Şu anda varsayım ettiğimiz fakat tam olarak ne kadar olacağını bilemediğimiz tesir, minimum fiyat artışının talep kaynaklı tesiri. Bunu geçmiş çalışma ve tahlillerimizi kullanarak varsayımlarımıza yansıttık. Ama enflasyonun yüksek olduğu periyotta bu bir ölçü daha yüksek olabilir. Bunu yakından izleyeceğiz. Bunu kıymetlendirmemiz için şubat ve mart datalarını görmemiz gerekiyor. Bunları gördüğümüzde fotoğraf net halde ortaya çıkacaktır. O vakit enflasyon görünümü bozuldu mu, bozulmadı mı diye daha sağlıklı kıymetlendirme yapabiliriz ancak hem ocak bilgilerine hem de öteki şartlara baktığımızda şu anda bizi endişelendirecek bir bozulma görmüyoruz. Para siyaseti duruşunu değiştirerek telafi edilemeyecek bir bozulma olduğunu değerlendirmiyoruz.”
Karahan, mal ve hizmet enflasyonuna yönelik soru üzerine ise “Mal enflasyonu daha süratli reaksiyon veriyor. Hizmette katılık var. Bunun çeşitli sebepleri var. Bu yalnızca Türkiye’ye özgür bir durum da değil. Başka ülkelerde yapılan sıkılaştırmalara baktığımızda hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde emsal bir durum gördük. Hizmet için iki kritik faktör var. Biri kira artışları. Beşerler kendi kirası artınca, hizmet fiyatlarına yansıtmak istiyor. Hasebiyle hizmet fiyatlarında ve kiralarda olacak olağanlaşma hem direkt hizmet enflasyonuna tesir edecek hem de dolaylı istikametten fiyatlama davranışlarını olağanlaştırarak hizmet enflasyonundaki katılığın kırılmasına yol açacak diye kıymetlendiriyoruz. Beklentiler olumlu tarafta ilerliyor. Duruşumuzu koruduğumuz takdirde beklentilerdeki düşüşün, aylık enflasyonun da istediğimiz doğrultuda gelmesi halinde hızlanacağını kıymetlendiriyoruz.” sözlerini kullandı.
“Faiz indirimini konuşmak için ziyadesiyle erken”
Politika faizinin ne vakit düşeceğine yönelik soru üzerine de Karahan, “Faiz artışı döngüsünü sonlandırdığımızı ilan ettik, ama indirimi konuşmak için ziyadesiyle erken. Aylık enflasyona baktığımızda, süreksiz tesirleri dışlayarak ana eğilimi okuduğumuzda hem 2024 hem de 2025 gayesinin tutabilecek durumda olduğunu görmemiz gerekiyor. O devirde faiz indirimini konuşmaya başlayabiliriz. Artık ziyadesiyle erken.” dedi.
Karahan, dezenflasyonu sağlamak için ellerinden geleni yaptıklarını vurgulayarak, “Gıda için ek yapısal tahliller üretilmesi gerekiyor. Bu doğrultuda sistemli olarak toplandığımız Besin Komitesi var. Burada ayrıntılı fiyat gelişmelerini kıymetlendiriyoruz. Kırmızı etten zeytinyağı fiyatına kadar piyasasındaki sorunları tahlil edip katkıda bulunmaya çalışıyoruz. Biz de Merkez Bankası olarak bu komitenin kesimiyiz. Burada çalışmalarımıza devam edeceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
Kredi kartı harcamalarına yönelik soruya da cevap veren Karahan, şunları kaydetti:
“Aralık ayında kredi kartı harcamalarında yükselme oldu. Bunu not ettik, farkındayız. Bunun süreksiz olup olmadığı şimdi çok net değil. Minimum fiyatın artacağı bekleniyordu. Bu nedenle birtakım harcamalar öne çekilmiş olabilir lakin bundan bağımsız olarak kredi kartlarında düzenleme yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu mevzuda birkaç fikrimiz var, çalışmalarımız sürüyor. Makul bir basamağa geldiğinde kamuoyuyla paylaşacağız.”
Karahan, dalgalı döviz kuru rejimine bağlı kaldıklarını ve kur hareketlerinde oynaklığın azaldığını da kelamlarına ekledi.
