Yılmaz, TOBB İkiz Kulelerde düzenlenen Türkiye Sektörel İktisat Şurası’nda yaptığı konuşmada, 65 dalın sıkıntılarının ve bunlara yönelik tahlil tekliflerinin istişare edileceği şuranın hayırlara vesile olmasını diledi.
TOBB çatısı altında iş dünyasının nabzını tuttukları tüm buluşmaları, ekonomik yapıyı paydaşlarla birlikte güçlendirmek için bir fırsat olarak gördüklerini belirten Yılmaz, TOBB’u Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 21 yıldır benimsediği perspektif doğrultusunda, iktisat ve ticarete ait ıslahatların mutfağı olarak gördüklerini söz etti.
Yılmaz, 2024-2026 devrini kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) ile 2024-2028 periyodunu kapsayan 12’nci Kalkınma Planı başta olmak üzere yol haritalarını iş dünyasının temsilcileriyle fikir birliği içinde hazırlayıp hayata geçirdiklerini bildirdi.
Yapısal ıslahat gündemlerini de iş dünyası temsilcilerinden gelen geri dönüş ve beklentiler tarafında şekillendirdiklerini anlatan Yılmaz, Türkiye’nin dört bir köşesinde üretimi, istihdamı, yatırımı, ihracatı üstlenen kesim temsilcilerinin lisana getireceği konuların kendileri için son derece değerli ve değerli olduğunu lisana getirdi.
Yılmaz, her vakit bölüm temsilcilerinin yanlarında olduklarını belirterek, “Ülkemizin iktisat ve finans alanındaki kazanımlarını arttırmaya ve Türkiye Yüzyılı vizyonumuzla geleceğe inançla bakmaya kararlıyız. Yüzyıllık bir Cumhuriyet birikimiyle, ülkemizi çok daha ileri noktalara kamusuyla, özeliyle daima birlikte taşıyacağız.” dedi.
“Sektörlerin önünü daha net görebileceği siyasetleri hayata geçiriyoruz”
Kovid-19 salgını ve Rusya-Ukrayna savaşının devam eden tesirleriyle global büyümedeki zayıf seyrin sürdüğünü belirten Yılmaz, jeopolitik risklerin, fiyatların oynaklığını ve riskleri arttırdığını söyledi.
Geçtiğimiz ay yayınlanan Dünya Bankası Global Ekonomik Beklentiler Raporu’nda global büyüme beklentisinin 2024 yılı için değiştirilmeyerek yüzde 2,4, 2025 için 0,3 puan düşürülerek yüzde 2,7 olarak açıklandığına vurgu yapan Yılmaz, şöyle devam etti:
“Böyle bir global iklimde geçtiğimiz yıldan bu yana ekonomimizde meçhullüğü azaltıcı, tüm bölümlerin önünü daha net görebileceği siyasetleri hayata geçiriyoruz. Enflasyonla çaba, mali disiplinin sağlanması, büyümenin dengelenmesi, cari açığın azaltılması ve rezervlerimizin güçlendirilmesi için çalışıyoruz.
2023 Mayıs seçimleri sonrası güçlü bir siyasi istikrar ortamı sağladık. Siyasi inanç ve istikrar, iktisadın de temeli. Siyasi istikrar ve itimat ortamı olmadan iktisatta de istikrar ve itimat yakalanamıyor. Bu açıdan Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın güçlü bir iradeyle desteklediği siyaset evraklarımızı de birer birer toplumumuzla paylaştık.
Siyasi belirsizlikler ortadan kalktığı üzere siyaset belirsizlikleri de bu vesileyle ortadan kalkmış oldu. Orta vadeli planımız ve kalkınma planımızla birlikte izleyeceğimiz yol haritası da netleşmiş oldu. Bugün açıklanan datalara nazaran, ülkemizin 2023 yılında yüzde 4,5 oranında büyüdüğünü ve Orta Vadeli Programda yaptığımız kestirimin bir ölçü üzerinde büyümemizin gerçekleştiğini görüyoruz.
Biz yüzde 4,4 demiştik. Çok sevindirici, hoş bir sayı. Bilhassa baktığınızda global büyüme bilgilerine nazaran dördüncü çeyrekte ve 2023 yılı genelinde OECD ve G-20 ülkeleri ortasında büyüme oranında ikinci sırada yer alarak global seviyede üst sıralardaki pozisyonumuzu sürdürüyoruz. İktisat programımız, yatırımcı inancını inşa etmeye dayanak oluyor.”
Yılmaz, 2023 yılı aralık ayında istihdam sayılarında da âlâ sayılar gördüklerini, büyümenin istihdam dostu bir büyüme olduğunu belirterek, “Geçen aralık ayında yayınlanan işsizlik verisi 8,8 idi. Yıllık sayı şimdi çıkmadı ancak tek haneli olacağını şimdiden rahatlıkla söyleyebiliriz. Ve birinci kere tarihimizde 32 milyon kişinin üzerinde bir istihdam sayısına ulaşmış olduk. Bu da ayrıyeten sevindirici. Bu gelişmenin, büyümenin, toplumsal refaha yansımasında istihdam son derece değerli.” dedi.
“Milli gelirimiz tarihimizde birinci kez 1 trilyon dolar düzeyini geçti”
İhracatın bir evvelki yıla nazaran yüzde 0,6 oranında artarak 256 milyar dolarla tarihi bir seviyeyi yakaladığını lisana getiren Yılmaz, ihracatta OVP amacının aşıldığını bildirdi.
Yılmaz, 2024 yılı ocak ayında ihracatın yüzde 3,5 arttığını ve 20 milyar dolara ulaştığını belirterek, dış ticaret açığında daralma eğiliminin devam ettiğini söyledi.
Ekonomide birçok bilginin ulusal gelire oranla tabir edildiğini lisana getiren Yılmaz, “Milli gelirimiz ortaya çıktığına nazaran artık birtakım bilgilerimizi ona nazaran revize etmiş durumdayız. Birinci yaptığımız hesaplamalara nazaran, son çıkan sayı üzerinden konuşursak 1,1 trilyon doları aşan bir ulusal gelirimiz var. Tarihimizde birinci kez 1 trilyon dolar düzeyini geçtik ve 1,1 trilyon dolar düzeyini de aşmış olduk.
Böylece nominal olarak dünyada 17’nci büyük iktisat pozisyonumuzu pekiştirmiş olduk. Ayrıyeten satın alma gücünde 11’inci pozisyonumuz doğal devam ediyor. Oransal baktığımızda cari açık bizim için kritik bir hadise. Geçen yılın ortalarında 60 milyar dolarlara kadar çıkmıştı cari açığımız. Yıl sonunda 45 milyar dolar düzeylerine kadar geriledi. Cari açığın ulusal gelire oranının yüzde 4 oranında düştüğünü görüyoruz. Bu tam olarak Orta Vadeli Program’da da yaptığımız varsayımdı. Bu varsayımın tuttuğunu görüyoruz.” diye konuştu.
Bu büyümenin, bütçe açığı açısından da olumlu bir yansıması olduğunu söz eden Yılmaz, OVP’de 6,4 olarak iddia ettikleri daha sonra 5,4 olarak revize ettikleri bütçe açığının ulusal gelire oranının, yüzde 5,2 düzeyinde gerçekleştiğini bildirdi.
Büyümenin kompozisyonunda şimdi tam istedikleri yerde olamasalar da trende ve gelişmelere baktıklarında yatırımın ve ihracatın daha fazla rol oynadığı bir büyüme yapısına yanlışsız adım adım yürüdüklerini kaydeden Yılmaz, yatırımların son çeyrekteki katkısının sevindirici olduğunu söz etti.
“Sermaye akımlarından Türkiye de hak ettiği hissesi alacak”
Yılmaz, sermaye akımlarında olumlu bir seyir içinde olunduğunu belirterek, bilhassa dünyada yılın ikinci yarısından itibaren başlayacak yeni para siyasetleri ve bunun gelişmekte olan ülkelere yönelik ortaya çıkaracağı sermaye akımlarından Türkiye’nin de hak ettiği hissesi alacağını söyledi.
Yeni siyasetlerin birtakım şirketler ve faaliyetler için finans açısından kimi problemler doğurduğunun farkında olduklarını lisana getiren Yılmaz, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Makro dengelerimiz açısından birtakım gelişmeler de sağlamak durumundayız. Bunu yaparken bilhassa ihracatçılarımızı ve yatırımcılarımızı selektif siyasetlerle desteklemeye uğraş ediyoruz.
İhracatçılar açısından çeşitli adımlar attık. Bir tanesi vergi hukukunda. Kurumlar vergisini tekrar şekillendirdik. Genel oran yüzde 25, bankacılık ve finans dalı için yüzde 30, ihracatçı firmalar için yüzde 20 biçiminde belirlendi. Bu, ihracata verdiğimiz takviyenin somut bir göstergesi. KOBİ’ler bundan faydalanamıyordu.
Son yasal düzenlemelerle dış ticaret şirketleriyle ihracat yapan KOBİ’leri de bu vergisel avantajdan yararlanır hale getirdik. Yeniden Eximbank’a Temmuz 2023’te 6,8 milyar lira, bu yılın ocak ayında ise 3,3 milyar lira sermaye artırımı yaptık. İhracatçılarımızın kefalet meselesine tahlil getiren İGE A.Ş. ile finansman imkanlarını sunmaya devam ediyoruz.”
“YTAK’ta önümüzdeki devir daha güçlü bir programı hayata geçireceğiz”
Yılmaz, Merkez Bankası’nın, reeskont kredilerinde siyaset faizinin epeyce altında bir faizle ihracatçıları desteklediğini belirterek, “Yatırımcılarımıza dönük olarak da Sanayi Bakanlığımızın sekreteryasında bir komite oluşturduk. Koşullar yine belirlendi. Teknoloji içeriği yüksek, cari açığımızı düşüren projelere 10 yıl vadeli çok daha uygun şartlı krediler sağlayan bir programı ilan etmiş durumdayız.
Oraya da çok önemli bir ilgi olduğunu görüyoruz. YTAK dediğimiz Yatırım Taahhütlü Avans Kredilerinde de önümüzdeki periyot daha güçlü bir programı hayata geçireceğiz. Şimdilik Merkez Bankamızın sağladığı 3 yıllık perspektifte 300 milyar lira üzere bir kaynağımız var. Fakat bütçe alanımız açıldıkça, imkanlarımız epeyce bütçemizden de bu programlara gerekli takviyesi vereceğiz. Her vakit yatırımcımızın, ihracatçılarımızın yanında olduk, olmaya devam edeceğiz.” diye konuştu.
Dış finansman şartları, rezerv düzeyi, cari istikrardaki güzelleşme ve Türk lirası varlıklara yurt içi ve yurt dışı talebin güçlenerek artmasının, döviz kuru istikrarı ve para siyaseti aktifliğine güçlü katkıda bulunduğunu belirten Yılmaz, artan rezervler, istikrar, siyasi inanç ortamı, bütçe açığının denetiminin devam etmesinin risk primini düşürdüğünü söyledi.
Yılmaz, bir başka değerli çalışmalarının Yatırım Ortamını Düzgünleştirme Uyum Şurası (YOİKK) olduğunu söz ederek, şöyle konuştu:
“Orada da bakanlarımız, TOBB başta olmak üzere özel dal temsilcilerimiz daima bir ortadayız. İki sefer toplandık. Uzun bir mühlet toplanamamıştı. Bu süreçte iki kez toplandık. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın yaptığı teknik sekreteryayla birlikte bir hareket planı üzerinde kamu ve özel bölüm olarak uzlaştık. Çok güçlü bir hareket planı hazırladık. Bunu da inşallah yarın prestijiyle kamuoyuna deklare etmeyi düşünüyoruz. Bu aksiyon planımız iyi olsun. Kabaca neler var hareket planımızda?
Yatırım ortamıyla ilgili mevzuatın idari ve yargısal süreçlerin kolaylaştırılması ve sadeleştirilmesi, sanayi için öncelikli olmak üzere yatırım yeri imkanlarının geliştirilmesi, maksat odaklı ve seçici yatırım finansmanı sağlanması, endüstride dijital ve yeşil dönüşümün hızlandırılması, mesleksel eğitim ve iş gücü piyasalarındaki gereksinimlerin giderilmesi üzere alanlar hareket planımızda yer alıyor.
57 husustan oluşan hareket planımız, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın yeniden teknik sekreteryasında yürüyecek. Biz de bu sistemimiz kanalıyla bütün aksiyonları kamu ve özel kesim olarak takip edeceğiz, izleyeceğiz. Halihazırda aksiyon planındaki yapısal ıslahatların birtakım başlıkları uygulamaya konmaya başlandı bile. Bir kısmı Meclis Genel Konseyi’nde şu anda görüşülen adalet paketi içinde örneğin bu aksiyon planına koyduğumuz birtakım unsurlar de bulunuyor. Meclisimizden geçmesi halinde onlar gerçekleşmiş olacak. 2024 yılında da aksiyon planındaki adımları birbiri peşi sıra atmaya devam edeceğiz.”
Yapısal ıslahat gündeminin de çok kıymetli olduğunu söz eden Yılmaz, “Bütün politikalarımızı 3 sütun üzerinde inşa etmiş durumdayız. Bir tanesi, Merkez Bankamızın uhdesinde yürüyen araç bağımsızlığı çerçevesinde para siyasetleri. İkincisi, disiplinli bir formda sarsıntının tesirlerine karşın sürdürdüğümüz maliye politikalarımız. Üçüncü başlığımız ise yapısal ıslahatlar. Yapısal ıslahatları da çok değerli görüyoruz. Hem somut sonuçları prestijiyle hem de beklentiler kanalıyla Türkiye’nin geleceğine olan inancı arttırıcı tesiriyle yapısal ıslahatları da çok değerli görüyoruz ve yakından takip ediyoruz.” tabirlerini kullandı.
Enflasyondaki gelişmelerin çok kritik ve öncelikli olduğunu belirten Yılmaz, aylık bazda bir düşüş trendi gördüklerini, ocak ayında yıllık bazdaki kimi ayarlamalar, kimi fiyat ve fiyatlardaki gelişmeler nedeniyle bir ölçü yüksek geldiğini lakin önümüzdeki aylarda giderek bunun tesirinin azalacağını bildirdi.
“Temel önceliğimiz, enflasyonu düşürmek”
Yılmaz, “Yılın ikinci yarısında yıllık bazda enflasyondaki düşüşü çok daha bariz bir biçimde göreceğiz. 2025’te ise bu süreç çok daha ileri evrelere taşınmış olacak. Orta Vadeli Program’da gelecek yıl için yüzde 15 üzere bir maksadımız var. 2026’da ise yine tek haneli sayılara ülkemizi kavuşturmaya kararlıyız. Bunu yalnızca ekonomik bir sorun olarak da görmüyoruz. Hem ekonomik öngörülebilirliği sağlayan hem de toplumsal refah açısından kalıcı toplumsal refahın sağlanması bakımından son derece kıymetli diye düşünüyoruz. Hasebiyle temel önceliğimiz, enflasyonu düşürmek. Bu çerçevede çok istikametli politikalarımızı hayata geçiriyoruz.” diye konuştu.
Yerli üretimin korunması ve israfın önlenmesi bahislerinin üzerinde hassasiyetle durulması gerektiğini söz eden Yılmaz, Türkiye’de üretilen mal ve hizmetlerin ülke iktisadına önemli katkı sağlarken istihdamı artırdığını ve dışa bağımlılığı azalttığını kaydetti.
Yurt içinde üretilen eserleri tercih ettiğini belirten tüketicilerin oranının geçtiğimiz yıl yaklaşık 7 puan artarak yüzde 69,2’ye yükseldiğini, bu oranın daha da yükseklere çıkmasını istek ettiklerini bildiren Yılmaz, “12’nci Kalkınma Planı periyodunda yeşil ve dijital dönüşümü odağına alan ve mahallî kaynakları azami düzeyde kullanan bir üretim yapısıyla ülkemizin en değerli üretim merkezlerinden biri olmasını hedefliyoruz.
Bu, bir manada makro siyasetimizin da özünü oluşturuyor. Tüketimi daha uygun bir düzeyde devam ettirirken iç tasarruf oranlarımızı arttırmak, cari açığı düşürmek, artan tasarruflarımızı da üretken alanlara kanalize ederek ülkemizi amaçlarına ulaştırmak istiyoruz ve bu çerçevede hareket ediyoruz.” dedi.
Yılmaz, sanayi üretiminde risklerin farkında olmak, maliyetlerin azaltılması, iş sürekliliği ve rekabet avantajı üzere açılardan endüstrinin sigortalanması konusunun da gündemlerinde olduğunu söyledi.
Üretmek, ihraç etmek ve katma pahası yüksek eserlerle ticareti güçlendirmekten öteki yol olmadığını vurgulayan Yılmaz, “Zor bir dünyadayız. Koşulların epeyce kuvvetli olduğu bir devirdeyiz. Bir taraftan global büyümedeki ivme kaybı, ticaretteki daha da yüksek ivme kaybı, jeopolitik gerginlikler, afetler, birçok meydan okumayla karşı karşıyayız. İşte bu devirde her devir olduğundan daha fazla üretkenliğe, rekabete, verimliliğe vurgu yapmamız lazım ve kaynaklarımızı çok daha aktif ve verimli kullanmamız lazım. Gerek kamu olarak gerek özel kesim olarak.” değerlendirmesinde bulundu.
Gelecek 3 yıl içinde ihracatı 300 milyar dolara ulaştırma maksatları olduğunu lisana getiren Yılmaz, turizm gelirlerini 70 milyar doların üstüne taşımayı, ulusal geliri 2026 sonunda 1,3 trilyon dolara ulaştırmayı, kişi başına 15 bin dolar gelir amacını yakalamak istediklerini söyledi.
Dünya Bankası sınıflandırmasına nazaran, kişi başına düşen ulusal gelirde 15 bin dolara ulaşan bir ülkenin, üst orta gelir kümesinden yüksek gelirli ülkeler ligine terfi ettiğini bildiren Yılmaz, OVP gerçekleştirildiğinde Türkiye’nin yalnızca nicel bir büyüme sağlamayacağını, niteliksel değişimi de gerçekleştireceğini söz etti.
Konuşmanın akabinde program basına kapalı devam etti.
