Emre ERGÜL
Amerika Merkez Bankası’nın (Fed), siyaset faizini öngörülenden daha geç düşürmeye başlayacağına yönelik kestirimler devam ederken, emtia piyasasında geçen hafta hafif yükseliş görüldü. Altının onsu, ABD’de enflasyonun beklentilerin üzerinde gerçekleşmesiyle aralık ayından bu yana birinci kez 2 bin doların altını test etti; haftayı yüzde 0.6 azalışla, 2 bin 12 dolardan tamamladı.
Geçen hafta altındaki düşüşe rağmen gümüş yüzde 3.6, paladyum yüzde 10.2, platin yüzde 4 bedel kazandı. Baz metallerde geçen hafta yükseliş eğilimi hakim oldu. Haftayı bakır yüzde 3.8, kurşun yüzde 1.6, alüminyum yüzde 0.1, nikel yüzde 2.7, çinko yüzde 3.7 artışla tamamladı.
Tarım kümesine bakıldığında ise geçen hafta Chicago Ticaret Borsası’nda süreç gören buğdayın fiyatı yüzde 6.3, soya fasulyesinin yüzde 0.5, pirincin yüzde 3.2 azalırken, mısırın fiyatı yüzde 0.1 artış kaydetti. Intercontinental Exchange’te süreç gören pamuk yüzde 2.4 paha kazandı. Dünya pamuk üretim varsayımlarının düşmesi, pamuk fiyatlarını yükseltti. USDA’nın üretim iddialarına nazaran, dünya pamuk üretim kestirimleri 360 bin balya azalarak 112.82 milyon balya düzeyinde gerçekleşti.
Hafta hafta yaşanan bu değişkenlikler olağan mi? İşte bu soruyu emtia uzmanı Haluk İzzet Mutlu’ya yönelttik… Emtia piyasasındaki iniş-çıkışları DÜNYA’ya kıymetlendiren Keyifli, tarım emtialarının 2024’e damgasını vuracak emtia eserleri olacağına söyleyerek kelama başladı: “Bu yıl El Nino yılı… Ekilebilir alanlarda yaşanan ve yaşanacak olan kuraklık, tarım emtialarının fiyatlarında artışa neden olacak. Bakın pamuk ve kakaodaki yükselişe…
Bu ikisine ben mayıstan sonra tüm tahılların da ekleneceğine inanıyorum. İklim değişikliğinden ötürü tarım emtiaları bu yılın öncü emtiaları olacak.” Mutlu’ya nazaran, emtia piyasaları için bu yılın en kritik ayı mayıs olacak. Nedeni ise “faiz indirimleri.” Amerika ile Euro Bölgesi’nin faiz indirimi siyasetlerine farklı nedenlerden geçeceğine dikkat çeken Keyifli, şöyle devam etti: “ABD iktisadında durulma var.
Normalleşme için aşağıya çekecek. Avrupa Birliği’nde ise ABD’den daha derin olması beklenen bir resesyondan korkuluyor. Onlar ise bunun tesirlerini azaltmak için indirime gidecek.” “ABD üzere olağanlaşma maksadıyla indirirseniz, emtialara talepte canlanmalar olur. O yüzden de emtiaların gerçek trend oluşumu, merkez bankalarının para siyasetlerindeki değişiklikleri ile muhakkak olacak.
Doların ve tahvillerin tarafı muhakkak olsun, emtialar kendi yollarını sonra çizecek. Emtialarda toplu iniş, yükselişler mi olacak, yoksa emtia eserleri de iniş ve çıkışlarda kendi dinamiklerine nazaran ayrılacak mı?” Bu durumun haziran ayına kadar emtialar üzerinde baskı yaratacağının altını çizen emtia uzmanı, mayıs ayını işaret etti: “Bu seneye has bir şey yaşıyoruz. Mayıs, kritik ay.
Emtialar dolarla fiyatlanır. Doların fiyatının/maliyetinin artması, arz-talepte istikrar ya da dengesizliğe neden olur. Faizlerin tekrar aşağı tarafta olduğu bir periyoda gireceğiz.” Fed’in faiz indirimini öteleme sinyali vermesi ile ilgili bir soruyu da Memnun, “İndirim tahminen haziran ya da sonrasına olacak. Fakat açıklamalarla birlikte mayısta bu tarafta bir beklenti trendi başlar. Malum, piyasa beklenti satın alır” diyerek yanıtladı.
“Paladyum aslında eski yerine dönüyor”
Geçen haftanın büyük yükseliş gösteren emtia eserlerinden biri paladyum oldu. Emtia uzmanı Haluk İzzet Memnun, yüzde 10.2’lik artış gösteren paladyum için de şu yorumu yaptı: “Platin ve paladyumda aslında geri çekilme yaşanmıştı. Tüm dünyada elektrikli araçların satışının artması bu iki emtia eserini aşağıya çekmişti. Bu yükselişler, aslında eski yerine hakikat ivmeler…”
“Lityum, nikel ve rodyum, 2 yıl yükselişte olacak”
Emtia uzmanı Haluk İzzet Memnun, güç emtiaları ortasındaki üç eserin bilhassa altını çizdi: Lityum, nikel ve rodyum… Genel nedeni, Çin’deki elektrikli araç ve pil üretiminin artışı… Bu 3 eserin fiyatlarının önümüzdeki 1.5-2 yıl yükselişte olacağını belirten Keyifli, lityuma farklı paragraf açtı: “Kirli bir maden olması onu özel kılıyor. Çevreyi kirlettiği için üretimi her yerde yapılmıyor/yapılamıyor.”
Dünyada 47 yıllık petrol kaldı
Worldometers’ın datalarına nazaran, dünyada şu an 1.6 trilyon varillik petrol bulunuyor. Günde 97.1 milyon varil petrol tüketiliyor. Bu da dünyada 47 yıllık petrolün kaldığını gösteriyor. Dünyanın en büyük petrol üreticisi ise toplam petrolün yüzde 18.2’sine sahip olan Venezuela.
