Birol BOZKURT
Borsa İstanbul, Kahramanmaraş sarsıntılarından sonra birinci kez devre kesti. Haftanın birinci iki gününde yüzde 6’dan fazla yükselen Borsa İstanbul, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Ak Parti küme toplantısında İsrail’e yönelik yaptığı sert açıklamaların da tesiriyle düşüşe geçti.
Erdoğan’ın açıklamalarının akabinde Türkiye’nin, İsrail ile Akdeniz’de ortak güç arama ve Avrupa’ya gaz ihracatı planlarını durdurduğuna yönelik haberler de endekste satışları hızlandırdı. Borsa İstanbul, BIST 100 endeksindeki kayıpların yüzde 7’yi aşmasıyla Endekse Bağlı Devre Kesici Sistemi’nin çalıştığını ve hisse piyasasındaki tüm sıralarda süreçlerin süreksiz olarak 2. kere durdurulduğunu duyurdu.
Böylece BIST 100 endeksi, evvelki kapanışa nazaran yüzde 7,08 kıymet kaybederek 7.424,97 puana geriledi. Endeks, gün içinde 8.084 puana kadar yükselmişti, lakin gelen haberlerin de tesiriyle bu seviyeyi koruyamadı. Merkez Bankası’nın bugün vereceği faiz kararının piyasaya dayanak olup olmayacağı takip edilecek. Borsa tarafında sert geri çekilmeler olsa da kur tarafında kıymetli bir oynaklık yaşanmadığı görüldü.
“Faiz kararı öncesi bir düzeltme olarak görülebilir”
Borsanın seçimlerden sonra neredeyse iki katına çıktığına dikkat çeken Cet Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş, “Mayıs ayından itibaren borsada başlayan ralli ile birlikte BIST-100 Endeksi 4.580 düzeylerinden 3 Ekim itibariyle 8.500 düzeylerinin üzerine ulaşmıştı.
Son 4 ayda yaşanan %85 civarında yükselişin akabinde Ekim ayında mevcut düzeyleri sindirmeye çalışırken bugün itibariyle BIST-100 Endeksinin 7.424 düzeylerine gerilediğini görüyoruz. Bu düşüşü faiz kararı öncesi pazartesi ve salı süratli yükselişin akabinde bir ölçü düzeltme olarak görüyoruz.
20 Ekim tarihi itibariyle açıklanmaya başlayan 3. çeyrek finansal sonuçlarının tesiriyle, Borsada tekrar hareketlenme olabileceğini düşünüyoruz. 12 aylık BIST-100 Endeks amacımızı 11.000 düzeylerinde bu yılın sonu için ise kabaca 8.000-9.500 aralığında bir endeks aralığı düşünülebilir. Aşağı tarafta risk olarak ise 7.000-7.500 aralığı söylem edilebilir” diye konuştu.
Borsada beklentiler ne istikamette?
Borsa İstanbul’da uzun vadeli tarafın olumlu olduğunu söyleyen Dinamik Yatırım Menkul Bedeller Araştırma Uzmanı Ceyhun Yavaş, “Ancak endeksimizde kredili durumların ağır oluşu ve yükselen pay fiyatlarıyla birlikte likiditenin kaybolması kar satışlarının bir ölçü sert gerçekleşmesini sağladığı görüşündeyiz.
Bu tablo bozulmadığı takdirde Borsa İstanbul’da istikametin bozulmayacağı görüşündeyiz. 8.000 düzeyi yükseliş istikametli fiyatlanmaların momentum kazanması açısından kıymetli bir düzey olarak görüyoruz. Bu düzey üzerinde kalıcılık sağlanması halinde sırasıyla 8.400-8.500 ve 9.000 düzeylerini hedeflenebilir. Muhtemel geri çekilmelerde ise 7.500 ve 7.400 takviyelerini takip ediyor olacağız.
Yılın sonuna hakikat seçimler öncesinde 500 baz puan daha faiz artışı TCMB tarafından gerçekleşebilir. Bu tek bir atılımda de olabilir modüllü bir biçimde de gerçekleşebilir. Bu konjonktürde yeniden de yılsonuna yanlışsız jeopolitik riskler görülmediğini düşündüğümüzde ve kısa vadede 8.000 düzeyi üzerinde kalıcılık sağlanması halinde 9.000 düzeyi görülebileceği görüşündeyiz” tabirlerini kullandı.
“Savaş altının yolunu açıyor”
Altın tarafında da savaşın tesiriyle başlayan hareketlilik sürüyor. Kasım ayı ile altında jeopolitik risk başlığı ve münasebetiyle inançlı liman dediğimiz ögenin çalıştığının altını çizen Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Sevecen Sarı, “Rusya ve Ukrayna ile başlayan süreç şimdide Ortadoğu’da karşımıza çıktı. Diplomasi ile hala çözülebilecek ve denetim altında olan bir süreçten bahsedebiliriz. Lakin insani kabahat boyutunda olayların yaşanması savaşın yayılabileceği beklentisini de canlı tutuyor.
Özellikle farklı ülkelerden taraflar ortaya çıkacak mı, savaş ne kadar sürecek üzere birçok soru işareti var. İsrail’in savaş ilan ettiği günden bu güne kadar altın yüzde 8’in üstünde kıymet kazandı. Tahminen de üst yansısının daha güçlü olmasını bekleyebilirdik. Lakin riskli varlıklardan kaçış, tahvil faizlerindeki yükseliş ve dolar endeksindeki paha kazanımı altına girişin önünde mani oluşturuyor.
FED ve Faiz siyasetlerine baktığımızda altını hala baskılayan ana neden olarak duruyor. Son haftalarda gelen bilgilere baktığımızda Tarım dışı istihdam, perakende satışlar, FED üyelerinin konuşmalarından faiz artırımının rafa kalktığını anlayabiliyoruz. Fakat tekrar de faiz gündemi ötelenmiş değil. Teknik olarak ons altında 1.950 dolar düzeyi takviye olarak, 2.000 düzeyi ise direnç olarak takip edilecek. 2.000 dolar düzeyinin üzerinde yeni dorukları görebiliriz. Zira jeopolitik risk düğmesi Ukrayna – Rusya savaşı ile çoktan basıldı bile” dedi.
“Gram altının yolu daha uzun”
Gram altın tarafını da kıymetlendiren Sevimli Sarı şunları söyledi; “Gram altında ise hem ons altın hasebiyle hem de dolar ile yolu daha çok uzun. Bir kaç çarpıcı hesaplama yapmak gerekirse, ons altının 2100 dolar olması durumunda dolar 28 lira olsa bile gram altın 1880 TL, ons altının 2200 olması durumunda ise gramda 1970 TL düzeyleri görülebilir. Elinde altın bulunduranlar için bekleme vakti iken, yeni altın alacaklar için TCMB faiz kararı ile gerileme ihtimali olan doların altında alım fırsatı yaratması mümkün olabilir. 1650 – 1700 TL ise gram altında güçlü bir takviye bandı olarak takip edilebilir.”
SEB gelecek yıl TL’de kayda kıymet düşüş bekliyor
SEB Gelişmekte Olan Piyasalar (EM) Baş Stratejisti Erik Meyersson’a nazaran Türkiye’de enflasyonun yeni iktisat idaresine karşın, siyasi kısıtlamalar nedeniyle, kurumTürk lirasında kıymet kaybının gelecek yıl sürmesini bekliyor. Kurumun Emerging Markets Explorer Ekim 2023 raporunda Türkiye ile ilgili kısımda, mahallî seçimlerin yaklaşmasının, siyaset sıkılaştırmasının müddet ve kapsamının daha sonlu olacağı manasına geldiği belirtildi ve “Liranın üzerindeki paha kaybı baskısı çoğunlukla piyasa dışı tedbirlerle hafifletiliyor fakat gelecek yıl kayda kıymet bir paha kaybı yaşanacağını öngörüyoruz” denildi.
